Οι διακοπές στο σπίτι μπορεί να βοηθήσουν τα δίγλωσσα παιδιά να διατηρήσουν την αρχική γλώσσα της οικογένειας

Είναι δύσκολο να διατηρήσεις μια γλώσσα στην οικογένεια. Πολλοί άνθρωποι που μεταναστεύουν σε διαφορετικές χώρες ανακαλύπτουν ότι η γλώσσα καταγωγής τους έχει γίνει μια γλώσσα κληρονομιάς, η οποία έχει περάσει στις μελλοντικές γενιές με διάφορους βαθμούς επιτυχίας. Αυτές οι γλώσσες πιέζονται από την κυρίαρχη γλώσσα σε μια χώρα, καθώς και από την έλλειψη ευκαιριών για εξάσκηση και άπταιστα ομιλητές με τους οποίους να εξασκηθούν.

Πώς λοιπόν τα παιδιά χρησιμοποιούν ή διατηρούν τις γλώσσες κληρονομιάς; Και μπορούν οι επισκέψεις στις χώρες καταγωγής των γονιών τους να τους βοηθήσουν να αυξήσουν την ευχέρεια;

«Ο ρόλος της χρήσης της γλώσσας από τους γονείς στη χώρα διαμονής είναι καλά εδραιωμένος», δήλωσαν η καθηγήτρια Βίκυ Χονδρογιάννη του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και η Δρ Ευαγγελία Δασκαλάκη από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα, συντάκτες της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Όρια στις γλωσσικές επιστήμες. «Εδώ δείχνουμε πώς οι ευκαιρίες χρήσης της γλώσσας κληρονομιάς έξω από το σπίτι, και συγκεκριμένα στη χώρα προέλευσης, μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της γλώσσας».

Αφωνος

Για να κατανοήσουν πώς αλλάζει η ευχέρεια από γενιά σε γενιά και πώς μπορεί να βελτιωθεί, η Χονδρογιάννη και η Δασκαλάκη στρατολόγησαν 58 παιδιά που ζούσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά και ήταν δίγλωσσα στα ελληνικά και τα αγγλικά. Χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: παιδιά μεταναστών πρώτης γενιάς, παιδιά μεταναστών δεύτερης γενιάς και παιδιά που είχαν έναν γονέα μετανάστη πρώτης γενιάς και έναν άλλο μετανάστη δεύτερης γενιάς. Όλα τα παιδιά παρακολούθησαν το γενικό σχολείο στα αγγλικά και παρακολούθησαν επιπλέον μαθήματα στα ελληνικά.

Αρχικά, οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από τους γονείς για να κατανοήσουν το υπόβαθρο της διγλωσσίας των παιδιών: πότε είχαν εκτεθεί στα ελληνικά και τα αγγλικά, πόσο πολύ μιλούσαν ελληνικά στο σπίτι και πόσο συχνά επισκέπτονταν την Ελλάδα ή τα επισκέπτονταν συγγενείς.

Όλα τα παιδιά είχαν εκτεθεί κυρίως στα ελληνικά σε νεαρή ηλικία και η έκθεση στα αγγλικά συνέπεσε σε μεγάλο βαθμό με την έναρξη της γενικής εκπαίδευσης. Η πρώιμη έκθεση σε μια γλώσσα κληρονομιάς και η καθυστερημένη έκθεση στην κυρίαρχη γλώσσα συνδέονται με την πληρέστερη απόκτηση της γλώσσας κληρονομιάς, όπως και ο «πλούτος» της γλώσσας κληρονομιάς: η έκθεση σε περισσότερες και διαφορετικές γλωσσικές πηγές.

Συλλαβίσετε

Η Χονδρογιάννη και η Δασκαλάκη πραγματοποίησαν τεστ που εστιάζουν σε διαφορετικές πτυχές των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών. Ζήτησαν από τα παιδιά να ονομάσουν αντικείμενα σε εικόνες, οι οποίες δοκίμασαν το λεξιλόγιό τους και να περιγράψουν γεγονότα που συνέβησαν σε διαφορετικές εικόνες. Αυτό το δεύτερο τεστ είχε οργανωθεί έτσι ώστε οι σωστές απαντήσεις απαιτούσαν μια συγκεκριμένη γραμματική δομή.

Διαπίστωσαν ότι τα παιδιά γονέων πρώτης γενιάς και τα παιδιά που είχαν γονέα πρώτης και δεύτερης γενιάς είχαν παρόμοια απόδοση σε όλα τα τεστ. Ωστόσο, υπήρχε ένα σημαντικό χάσμα μεταξύ της απόδοσής τους και των παιδιών γονέων δεύτερης γενιάς, τα οποία ήταν πολύ λιγότερο ακριβή.

Η χρήση της γλώσσας στο σπίτι βελτίωσε συνολικά τα αποτελέσματα, ενώ η επίσκεψη στην Ελλάδα (και επομένως η έκθεση σε μεγαλύτερη ποικιλία περιβαλλόντων και ομιλητών) υποστήριξε ιδιαίτερα ευάλωτες πτυχές της χρήσης της γλώσσας, όπως το λεξιλόγιο. Βοήθησε επίσης στη σωστή αναπαραγωγή γραμματικών δομών σε μια πρόταση. Η μεγαλύτερη χρήση και έκθεση στη γλώσσα κληρονομιάς συνδέθηκε με πιο ακριβή χρήση της γλώσσας. Τα παιδιά γονέων δεύτερης γενιάς χρησιμοποιούσαν λιγότερο τα ελληνικά, είχαν λιγότερο πλούσια έκθεση στη γλώσσα και επισκέπτονταν την Ελλάδα λιγότερο συχνά.

«Δεν είναι μόνο η χρήση της γλώσσας κληρονομιάς στο σπίτι», είπε η Χοντρογιάννη. «Αφορά επίσης τις ευκαιρίες που έχει ένα παιδί να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα κληρονομιάς του σε διαφορετικά μητρώα, περιβάλλοντα και με μια ποικιλία ομιλητών».

«Φυσικά, οι επισκέψεις από ή προς την πατρίδα μπορεί να μην είναι επιλογή για όλες τις οικογένειες», πρόσθεσε η Δασκαλάκη. “Υπάρχουν διάφορες οικονομικές και πρακτικές δυσκολίες και, ανάλογα με την κοινότητα, μπορεί να υπάρχουν γεωγραφικά ή ακόμα και πολιτικά εμπόδια. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και τα μέλη της κοινότητας πρέπει να σκεφτούν, δημιουργικά και συνεργατικά, πώς μπορούν να αναδημιουργήσουν αυτή τη συναρπαστική εμπειρία στη χώρα διαμονής.”